ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΞΥΛΙΝΩΝ ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΩΝ

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Σκοπός του μαθήματος είναι οι φοιτητές να είναι σε θέση να επιλέγουν τις κατάλληλες μεθόδους συντήρησης/αποκατάστασης και να μπορούν τις εφαρμόζουν αποτελεσματικά σε ξύλινα τεχνουργήματα, βασιζόμενοι στη διάγνωση των φθορών τους, στα υλικά κατασκευής και διακόσμησής τους, στις μεθόδους και τα υλικά συντήρησης και τέλος στους κανόνες ηθικής και δεοντολογίας που διέπουν την επιστήμη της Συντήρησης.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Θεωρητικό Μέρος Μαθήματος

• Ειδικά στοιχειά για την δομή, χημική σύσταση, μορφολογία και ιδιότητες του ξύλου.
• Τεχνικές και υλικά κατασκευής ξύλινων τεχνουργημάτων όπως ξυλόγλυπτα και ξύλοκατασκευές, έπιπλα, κορνίζες, λαογραφικά αντικείμενα κ.ά.
• Μέθοδοι και υλικά διακόσμησης όπως χρύσωμα (νερό, λάδι), αργύρωμα, μαρκετερί, japanning κ.λ.π.
• Ανάλυση των φθορών και των μηχανισμών τους, που προκαλούνται από βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες στα ξύλινα τεχνουργήματα.
• Ταυτοποίηση φθορών και προσδιορισμός κατάστασης διατήρησης των υλικών των ξύλινων αντικειμένων/στοιχείων με σκοπό τη διάγνωση και τη θεραπεία τους.
• Δεοντολογία συντήρησης/αποκατάστασης, ξύλινων τεχνουργημάτων.
• Τεκμηρίωση/ταυτοποίηση υλικών και φθορών, με παρεμβατικές και μη, μεθόδους εξέτασης/ανάλυσης.
• Μέθοδοι και υλικά συντήρησης: καθαρισμός, απολύμανση/απεντόμωση, στερέωση, συγκόλληση, συμπλήρωση, αισθητικήαποκατάσταση, προληπτική συντήρηση.

Εργαστηριακό Μέρος Μαθήματος:

• Μέθοδοι μικροσκοπικής/μακροσκοπικής εξέτασης για τη ταυτοποίηση υλικών κατασκευής και διακόσμησης όπως και για τη διαπίστωση φθορών και προγενεστέρων επεμβάσεων.
• Αναγνώριση/ταυτοποίηση, σε μακροσκοπικό και μικροσκοπικό επίπεδο, σχηματότυπων αλλοίωσης ξυλοδιατρητικών και ξυλοφάγων οργανισμών και μικροοργανισμών .
• Έλεγχος ιδιοτήτων ξύλου
• Έλεγχος διαφόρων φυσικών και συνθετικών συγκολλητικών όσο αφορά την αντοχή και την αντιστρεψιμότητα τους
• Έλεγχος φυσικών και συνθετικών επιστρωμάτων (βερνικιών) όσο αφορά τη στιλπνότητα τους και την αντοχή τους στη φωτοοξείδωση.
• Μέθοδοι καθαρισμού
• Εφαρμογή των γνώσεων των φοιτητών σε πραγματικό ξύλινο τεχνούργημα στο οποίο θα πρέπει να διεξάγουν μελέτη συντήρησης και να την υλοποιήσουν.

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μετά το τέλος του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση :

• Να μπορούν να επιλέγουν την καταλληλότερη μέθοδο συντήρησης/ αποκατάστασης και τα κατάλληλα υλικά συντήρησης, και να τεκμηριώνουν τη επιλογή τους, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων που καθορίζονται κάθε φορά από το σκοπό της επέμβασης.
• Να αποκτήσουν δεξιότητες ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν με το πιο αποτελεσματικό τρόπο την κάθε επιλογή συντήρησης.
• Να μπορούν να ανταποκρίνονται με επάρκεια σε αυτά που καθορίζει η ηθική και την δεοντολογία της επιστήμης της συντήρησης, όσο αφορά στη διάγνωση, στην επεμβατική και στην προληπτική συντήρηση.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :

Ελληνική :

1. Τσουμής      Θ. Γ., Επιστήμη και Τεχνολογία του Ξύλου, Θεσσαλονίκη, 1983.
2. Φιλλιπου,      Ι. Λ. Χημεία και χημική τεχνολογία του ξύλου, Εκδόσεις Γιαχούδη-Γιαπούλη,      Θεσσαλονίκη,1986.

Ξενόγλωσση :

1. Bucur, V. Nondestructive      characterization and Imagine of wood, Springer Series in Wood Science,      SpringerVerlag Berlin Hedelberg, Germany, 2003.
2. de la Rie, E. R. Stability and      function of Coatings used in conservation, In: Proceedings of an      International Conference on Polymers in Conservation, Manchester1991,      (Eds: Allen, N.S.; Edge, M.and Horie, C. V), Royal      Society of Chemistry, Information Services, 1992.
3. Dorge V and Hοwlett C. F.      (eds) , Painted wood: History and conservation, Proceedings of the      Symposium organized by the Wooden Artifacts Group of the American      Institute for Conservation of historic and artistic works on Virginia 1994, The Getty Conservation Institute, Los Angeles, 1998.
4. Dardes, Kathleen, and Andrea      Rothe, eds. The Structural Conservation of Panel Paintings: Proceedings of      a Symposium at the J. Paul Getty Museum, The Getty Conservation Institute Los Angeles,1998.
5. Eaton R. A. and Hale M. D. C., Wood. Decay pest      and protection. (Eds Chapman and Hall), London,1993.
6. Feller, R. L. Accelerated      Aging in Conservation Science, Getty Conservation Institute, 1994.
7. Horie, C V Materials for      Conservation-Organic Consolidants, Adhesives and Coatings Butterworths,      Borough Green, Sevenoaks, KentTN15 8PH,      UK,      1987.
8. Rowell R.r M., (ed) Handbook      of Wood Chemistry and Wood Composites. University
9. of Wisconsin,      Madison, USA, 2005.
10. Rivers S. and Umney N.      Conservation of furniture, Butterworth-Heinemann,2003.
11. Panshin, A. J. and De Zeeuw,      C. Textbook of wood technology : Structure, identification, properties and      uses of the commercial woods of the United-states and Canada, McGraw-Hill      Book Company, 1980.
12. Schweingruber, F. H.      Microscopic Wood Anatomy, Swiss Federal Institute for forestry research,      Zurcher AG, Zug,1978.
13. Unger A., Schniewind A. P. and      Unger W. Conservation of Wood Artifacts. A Handbook, Springer, Germany, 2001.
14. Van Duin P., VanLoosdrecht D.      and Wheeler, D. (eds) Proceedings of the Fourth International Symposium on      Wood and Furniture Conservation, Rijksmuseum /VeRes Amsterdam, 1999.