Παρουσίαση/Προβολή

(ΝΟΣ0206) -  Σ. ΠΑΡΙΣΣΟΠΟΥΛΟΣ, Νοσηλευτής - Κοινωνικός Ανθρωπολόγος

Περιγραφή Μαθήματος

Αγαπητοί φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Νοσηλευτικής

Η κοινωνιολογία της υγείας - όπως και η ανθρωπολογία της υγείας - συνιστά επιστημονικό πεδίο που μας βοηθάει στο να εξετάσουμε κριτικά το πώς οι εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες διαφοροποιούν και επικαθορίζουν την εμπειρία της υγείας, της ασθένειας, της αρτιμέλειας, της αναπηρίας, του πάσχειν, του φροντίζειν, και του θεραπεύειν. Έτσι, στα πλαίσια του μαθήματος θα εξετάσουμε έννοιες όπως τον μιαρό, τον έτερο, το φυσιολογικό και το παθολογικό.

Οι φοιτητές/ριες θα έχουν τη δυνατότητα να εξοικειωθούν με το ανθρώπινο βίωμα από την πλευρά του υποκειμένου μέσα από σειρά διαλέξεων και παρουσιάσεων εργασιών στην αίθουσα, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα το οικείο, τον κυρίαρχο "λόγο" της ιατρικής, τον κοινωνικό κόσμο του νοσοκομείου, την κοινωνική εμπειρία της ασθένειας, αλλά και τη θέση του νοσηλευτικού επαγγέλματος στις επιστήμες υγείας. Επίσης, στις διαλέξεις θα προσεγγίσουμε το φαινόμενο της "ιατρικοποίησης" του νοσοκομείου και της κοινωνίας. Δηλαδή, πώς αναδείχθηκε η ιατρική ως το κυρίαρχο "δυτικό" παράδειγμα για τη θεώρηση του κόσμου και της κοινωνίας.

Το μάθημα αναπτύσσεται γύρω από τους παρακάτω θεωρητικούς άξονες: 1. εισαγωγή στη θεωρία της κοινωνιολογίας της υγείας και της ασθένειας, 2. κοινωνιολογική και ανθρωπολογική προσέγγιση και ερμηνεία της "υγείας" και της "ασθένειας", 3. το είδος της σχέσης που υπάρχει μεταξύ νοσηλευτικής και της κοινωνικής θεώρησης της υγείας, και 4. η εμπειρία της ασθένειας ως κοινωνική και πολιτισμική ερμηνεία.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ (ενδεικτικές)

• Εισαγωγή στη θεωρία της κοινωνιολογίας της υγείας και της ασθένειας: ορισμός κοινωνιολογίας, κοινωνία - κοινωνικό σύστημα, χαρακτηριστικά κοινωνιών, αναφορά στις κυριότερες προσεγγίσεις και θεωρητικούς (μέρος Α)
• αναφορά στις κυριότερες προσεγγίσεις και θεωρητικούς (μέρος Β), κοινωνιολογία/ανθρωπολογογία του σώματος, το ανθρώπινο σώμα και οι σημασίες του (π.χ. η θεωρία της κοινωνικής μορφοποίησης)
• πολιτική υγείας, συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας, κοινωνικά συστήματα και δημόσια υγεία (οικογένεια, εκπαίδευση, πολιτισμικό σύστημα)
• Κοινωνιολογική προσέγγιση της υγείας και της ασθένειας: επιδράσεις κοινωνικού περιβάλλοντος στην υγεία και ασθένεια, κοινωνικές ανισότητες και στάθμη υγείας, οι πεποιθήσεις του πληθυσμού για την υγεία και τη συμπεριφορά, πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας
• η ιατρική και το βιοϊατρικό μοντέλο, η ιατρικοποίηση του σώματος και της υγείας (π.χ. τεχνολογία της πειθαρχίας, πανοπτισμός, φυσιολογικό – παθολογικό), η νόσος ως ιατρική κατηγορία
• κοινωνική τάξη / φτώχεια / φύλο / εθνικότητα / μετανάστευση / πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο / συμβολισμοί, αντιλήψεις για το σώμα και εντόπιες θεωρίες για την υγεία/ασθένεια, εναλλακτική και παραδοσιακή θεραπεία (π.χ. τα αναστενάρια, σαμανισμός)
• Σχέση νοσηλευτικής και της κοινωνικής και πολιτισμικής θεώρησης της υγείας και της ασθένειας: ο «μικρόκοσμος» του νοσοκομείου (τυπικές και άτυπες σχέσεις), η σχέση επαγγελματία – ασθενή και οι σχέση νοσηλευτή/ριας-γιατρού
• η νοσηλευτική φροντίδα του πάσχοντος σώματος, το ιατρικό βλέμμα (medical gaze), στις υπηρεσίες υγείας (monitoring, ιστορικό ασθενή)
• η εξέλιξη του νοσηλευτικού επαγγέλματος και ο επιμερισμός της θεραπευτικής εργασίας, η λήψη κλινικών αποφάσεων (φύλο, ιατρική επίσκεψη, διεπιστημονική προσέγγιση), ταυτότητα νοσηλευτή/ριας
• Η εμπειρία της ασθένειας, κοινωνική και πολιτισμική ερμηνεία: ο ρόλος του ασθενή, η διερεύνηση των νοημάτων της ασθένειας (π.χ. ψυχική νόσος, AIDS, χρόνια ασθένεια, αναπηρία, καρκίνος, διατροφικές διαταραχές), ομάδες αυτοβοήθειας, το σύμπτωμα ως οδύνη και μορφή αντίστασης, έμφυλες διαστάσεις της ασθένειας και της θεραπείας, συμβολικές διαστάσεις του φαρμάκου.
• κοινωνιολογική-ανθρωπολογική έρευνα: το σύμπτωμα ως οδύνη και μορφή αντίστασης, έμφυλες διαστάσεις της ασθένειας και της θεραπείας, συμβολικές διαστάσεις του φαρμάκου (παρουσίαση ερευνών), προκλήσεις της σύγχρονης βιοτεχνολογίας (αναπαραγωγή, μεταμόσχευση οργάνων)
• Παρουσίαση κοινωνιολογικών – ανθρωπολογικών μελετών

Σας παραπέμπω στο syllabus του μαθήματος με τις διδακτικές ενότητες

σας εύχομαι καλή επιτυχία στην παρακολούθηση του μαθήματος

Στέλιος Παρισσόπουλος

Ημερομηνία δημιουργίας

Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2018